Vrijheid, Vetes, Vagevuur
Fries Museum, Leeuwarden (NL), 2022
De middeleeuwse archeologische collectie van het Fries Museum is bij het grote publiek onbekend. In ‘Vrijheid, Vetes, Vagevuur’ ontdek je hoe de vroegmiddeleeuwse samenleving in Friesland eruit zag.
Contouren van een verdwenen wereld
Tota Frisia was tijdens de vroege middeleeuwen vele malen groter dan het huidige Friesland. Naast Friesland besloeg het ook delen van wat nu Duitsland en Groningen is. In dit uitgestrekte gebied was er geen centrale macht, wat leidde tot vetes tussen clans en een wildgroei aan kastelen en kloosters. De omlijningen van deze verdwenen wereld zijn in de tentoonstelling zichtbaar gemaakt.
Tota Frisia
In verschillende zalen, met elk een eigen sfeer en ruimtelijke beeldtaal, wordt de opkomst en de ondergang van het middeleeuwse Tota Frisia getoond. Kleine houten huisjes, stinzen genaamd, verspreid over de zaal geven een inkijk in de machtspolitieke verhoudingen tussen clans.
Ratten in het museum
In een nagebouwde kloostergang met sacraal verlichte religieuze objecten wordt de rol van het geloof in de middeleeuwen verder uitgediept. De tentoonstelling sluit af met de donkere eindjaren, waarbij de ratten over de museummuren lopen. Het einde van Tota Frisia is in zicht.
Op ontdekkingstocht
Met behulp van een schatkaart kunnen kinderen op ontdekkingstocht gaan. Ze ontdekken op verborgen plekken in de tentoonstelling hoe zwaar een maliënkolder is en mogen ze op leistenen schrijven.
Net als voor de ‘Wij Vikingen’ tentoonstelling uit 2019 bouwden studenten van het ROC in Sneek een historisch bouwwerk na. Dit keer een echt werkende blijde, een middeleeuwse katapult.
Inspiratiedag
Voor we aan de slag gingen met de conceptontwikkeling van deze tentoonstelling zijn we op pad geweest met het museum. Tijdens een inspiratiedag naar Klooster Ter Apel hebben we de vijf journalistieke W’s gesteld en beantwoord. Dit was de ideale kick-off voor het ontwikkelen van deze verdwenen wereld.
foto’s: Ruben van Vliet
“De expositie Vrijheid, Vetes, Vagevuur in het Fries Museum toont de boeiende wereld van de vrije Friezen die een tv-serie waard is.”
Paola van de Velde, De Telegraaf — 13 september 2022
Credits
Opdrachtgever
Fries MuseumContent design
Studio LouterRuimtelijk & grafisch ontwerp
OPERA AmsterdamGeluidsontwerp
KlevR sounddesignBouw katapult
ROC Friese PoortHardware
PTH3D impressie middeleeuws landschap
Ulco Glimmerveen
Pers
Historiek — 10 oktober 2022
“vertelt het speciale verhaal van de Middeleeuwen in het Noorden.”De Telegraaf — 13 september 2022
“Middeleeuwen herleven in ‘Vrijheid, Vetes, Vagevuur’”Friesch Dagblad — 10 september 2022
“Het verhaal van de Friese vrijheid is razend spannend”NOS.nl — 2 september 2022
“Friezen gingen al fierljeppend over het slagveld in de middeleeuwen”