De middeleeuwen in scherven

Geldersch Landschap en Kasteelen, Ammerzoden (NL), 2024

In Kasteel Ammersoyen krijgen bezoekers via een dappere dwaaltocht langs scherven een eerlijk beeld van de late middeleeuwen.


Foto’s: Levin den Boer

Scherven

Hoe kan Kasteel Ammersoyen zich van andere kastelen onderscheiden? Deze vraag stond centraal toen het Geldersch Landschap en Kasteelen (GLK) ons benaderde. Tijdens een snelkookpansessie ontstond het concept ‘De Middeleeuwen in Scherven’. Uitgangspunt was de indrukwekkende schervencollectie die in de slotgracht is gevonden én het feit dat ons beeld van de middeleeuwen is samengesteld uit scherven aan onderzoek en informatie. Archeologische vondsten en onderzoek leveren steeds nieuwe kennis op, die oude ideeën over de middeleeuwen op losse schroeven zet. Dit concept werkten we uit tot een succesvol bidbook voor financiering:

Dappere dwaalroutes

Ontsluiting was een uitdaging in het middeleeuwse gebouw, waarin niet alle delen toegankelijk zijn. De oplossing hebben we gezocht door van een bezoek een ontdekkingstocht te maken met ‘dappere dwaalroutes’. De bezoeker kiest zelf zijn route langs de archeologische vondsten uit de slotgracht. Hieraan hebben we scherven aan informatie gekoppeld die misvattingen en stereotypes nuanceren. Neem bijvoorbeeld de route over vrouwen in de Middeleeuwen. Bezoekers starten bij een scherf van een Mariabeeldje, vervolgen hun weg langs het stereotype beeld van de altijd bordurende Middeleeuwse vrouw, om uiteindelijk te ontdekken dat vrouwen vaak hun eigen geld verdienden en beheerden.

Voor kinderen

Voor kinderen van 7-12 jaar wordt informatie speels en actief aangeboden. Ruik bijvoorbeeld aan ingrediënten van bier in de brouwkelder, speur met lampjes door een bieroorkonde of draai aan een informatierad over Gelre. In het schervenlab kan je onder leiding van een vrijwilliger in de schoenen stappen van een archeoloog, en met échte scherven puzzelen! Bovendien zijn er door het hele gebouw ‘geheimen’ toegevoegd: paaltjes met daarop een herkenbaar ridderfiguurtje die over de kleinste en meest onopvallende plekjes in het kasteel interessante cliché’s vertellen. Steeds vertellen we hetzelfde verhaal: door goed te kijken naar de scherven kunnen we een nieuw en realistischer beeld van de Middeleeuwen vormen.

Credits

Opdrachtgever
Gelders Landschap en Kastelen

Content design, script en tekstredactie
Studio Louter

Ruimtelijk ontwerp
Even More

Grafisch Ontwerp
Type 3 Ontwerp

Audio
Klevr Sounddesign

Mediaproductie (introfilm)
Motoko

Bouwer
Flink (Flinkzijn)

Lichtontwerp
Studio FLEK

Wandschildering
Marius Erfgoed